Τι είναι η νηστεία;
Κατά την περίοδο της ορθόδοξης νηστείας το βασικό χαρακτηριστικό της διατροφής είναι η πλήρης αποχή από τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Συγκεκριμένα, όσοι νηστεύουμε αποκλείουμε το κρέας, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και τα ψάρια από το καθημερινό μας διαιτολόγιο. Επομένως, στα γεύματα μας κυριαρχούν τρόφιμα φυτικής προέλευσης όπως ζυμαρικά, ψωμί, πατάτα, ρύζι, όσπρια, φρούτα, λαχανικά αλλά και τα θαλασσινά. Ωστόσο, συχνά δεν αφαιρούμε πλήρως από τη διατροφή μας τα ζωικά προϊόντα αλλά απέχουμε από ορισμένα μόνο τρόφιμα, με πιο συνηθισμένα το κόκκινο κρέας, το κοτόπουλο και το ψάρι.
Έχει κάποιο όφελος για την υγεία;
Η ιδεολογία της ορθόδοξης νηστείας διαμορφώθηκε με βάση την παράδοση και την πίστη της εκκλησίας μας και όχι κάποια επιστημονική μελέτη ή κλινική έρευνα. Ωστόσο, οι κανόνες της νηστείας μας έχουν μέσα τους πραγματική σοφία και προσφέρουν σημαντικά οφέλη στον οργανισμό μας. Αναλυτικότερα, ο αποκλεισμός των ζωικών προϊόντων μειώνει σημαντικά την πρόσληψη των επιζήμιων για την καρδιά μας κορεσμένων λιπαρών οξέων, ενώ συμβάλλει και στη μείωση της «κακής» χοληστερόλης. Παράλληλα, η αυξημένη πρόσληψη λαχανικών, φρούτων, δημητριακών και οσπρίων δίνει στον οργανισμό μας αρκετές φυτικές ίνες καθώς και πολύτιμες βιταμίνες και αντιοξειδωτικά.
Αν νηστέψουμε μπορεί να παχύνουμε;
Η αλήθειά είναι πως αν δεν είμαστε προσεκτικοί κατά τη διάρκεια της νηστείας, μπορεί να δούμε μια αύξηση στο σωματικό μας βάρος. Η αύξηση αυτή οφείλεται:
- Στην απουσία του κρέατος. H ζωική πρωτεΐνη μας επιφέρει αισθητό κορεσμό και επομένως η αποχή από αυτήν μπορεί να μας οδηγήσει σε εντονότερη πείνα και υπερκατανάλωση άλλων τροφίμων.
- Στην υπερκατανάλωση αμυλούχων τροφίμων. Το γεγονός ότι τα μακαρόνια, οι πατάτες, το ψωμί, τα δημητριακά και το ρύζι είναι τροφές που επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της νηστείας, δεν σημαίνει ότι μπορούμε να τα καταναλώνουμε χωρίς όρια. Οφείλουμε να θυμόμαστε πως τα συγκεκριμένα τρόφιμα είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και ενέργεια και επομένως χρειάζεται να έχουμε μέτρο στην ποσότητα!
Τι χρειάζεται προσοχή;
- Τρόφιμα που μπορούν να αντικαταστήσουν επάξια το κρέας στο διαιτολόγιο μας είναι τα οστρακοειδή και τα μαλάκια (πηγή πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας) καθώς και τα όσπρια (πλούσια σε φυτικές ίνες).
- Οι ξηροί καρποί είναι εξαιρετικό σνακ για τις μέρες που νηστεύουμε.
- Από τη νηστεία μας φυσικά δε πρέπει να λείπουν τα φρούτα.
- Συνοδεύουμε πάντα το φαγητό μας με σαλάτα την οποία καταναλώνουμε πριν το κυρίως πιάτο για να πετύχουμε καλύτερο κορεσμό.
- Ελέγχουμε την ποσότητα του λαδιού που προσθέτουμε στο φαγητό και την σαλάτα μας.
- Ελέγχουμε την ποσότητα του ψωμιού ή του παξιμαδιού που θα συνοδεύει το γεύμα μας.
- Όσον αφορά τα νηστίσιμα γλυκά, προτιμάμε να τα φτιάχνουμε οι ίδιοι, ώστε να προσέχουμε τα υλικά (και τις θερμίδες) που περιέχουν.
Προτάσεις νηστίσιμων γευμάτων:
Σνακ:
- Φρυγανιές ολικής άλεσης με ταχίνι και μέλι
- Γάλα αμυγδάλου ή σόγιας με δημητριακά, βρώμη, ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα
- Ψωμί ολικής άλεσης με άλειμμα από χαρούπι και αβοκάντο
- Φρούτα και Ξηροί καρποί
- Τοστ ολικής άλεσης με αβοκάντο, ντοματίνια και τόφου
- Κριτσίνια ολικής άλεσης με τόφου και καρότο
- Γιαούρτι βρώμης ή σόγιας με διάφορα σπόρια, ξηρούς καρπούς και μέλι
- Παξιμαδάκι ολικής άλεσης με ντοματίνια και ελιές
Κυρίως γεύμα:
- Καλαμαράκι κοκκινιστό με πατάτες στην κατσαρόλα και σαλάτα
- Καλαμάρι γεμιστό με σπανάκι και τόφου
- Φακόρυζο, φασουλόρυζο, ρεβιθόρυζο με σαλάτα και λίγες ελιές
- Φαλάφελ μέσα σε τορτίγια ολικής άλεσης με ψητά λαχανικά
- Σαλάτα με ζυμαρικά ολικής άλεσης, διάφορα λαχανικά, ελιές και μουστάρδα
- Γεμιστές πιπεριές με κινόα και σαλάτα
- Γεμιστά, σπανακόρυζο, μπριαμ, ιμαμ, αρακά με τόφου και ελιές
- Γαριδομακαρονάδα, γαρίδες σαγανάκι, κριθαρώτο με γαρίδες ή μανιτάρια
Ελαφρύ γεύμα:
- Χούμους με στικς λαχανικών, παξιμαδάκι και λίγες ελιές
- Μανιταρόσουπα ή καροτόσουπα ή χορτόσουπα με παξιμαδάκι ολικής άλεσης και λίγες ελιές
- Σαλάτα με κινόα, διάφορα πράσινα λαχανικά, αβοκάντο και μανιτάρια ψητά
- Σαλάτα ή ψητά λαχανικά με γαρίδες ψητές και ξύσμα από λεμόνι
- Μπιφτέκια λαχανικών με βρώμη και σαλάτα από πράσινα λαχανικά
- Ποικιλία λαχανικών με παξιμαδάκι ολικής άλεσης και τόφου
Καλή Σαρακοστή να έχουμε!