Γαστρεντερικές Διαταραχές
Πολλοί άνθρωποι πάσχουν από χρόνιες γαστρεντερικές διαταραχές, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής τους. Αν ταλαιπωρείστε καθημερινά από συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, κοιλιακό άλγος, φουσκώματα, δυσπεψία ή καούρα, πιθανόν να βιώνετε κάποια τέτοιου είδους διαταραχή. Δυστυχώς, οι παθήσεις του πεπτικού συστήματος είναι ιδιαίτερα δυσδιάκριτες μεταξύ τους, ενώ ακόμη και η ίδια διαταραχή εκδηλώνεται διαφορετικά από άτομο σε άτομο. Συνεπώς, χρειάζεται διεξοδική διερεύνηση, ώστε να γίνει ορθή διάγνωση και να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Οι πιο συχνές αιτίες εκδήλωσης γαστρεντερικών ενοχλήσεων είναι:
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
- Γαστρίτιδα και Πεπτικό έλκος
- Σύνδρομο Ευερέθιστου έντερου (ΣΕΕ)
- Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ΙΦΝΕ) (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn)
- Εκκολπώματα και εκκολπωματίτιδα
- Κοιλιοκάκη
- Δυσανεξία στη λακτόζη
- Καρκίνος του πεπτικού συστήματος
Ενδεικτικά ακολουθεί σύντομη περιγραφή τριών εκ των συνηθέστερων διαταραχών του πεπτικού συστήματος.
ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ
Η ΓΟΠ είναι η επαναλαμβανόμενη μετακίνηση του γαστρικού περιεχομένου προς τα πίσω, δηλαδή προς τον οισοφάγο ή και τον φάρυγγα. Καθώς το στομαχικό περιεχόμενο είναι αρκετά όξινο, όταν αυτό επιστρέφει στον οισοφάγο, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα (κάψιμο ή πόνο στο στήθος, όξινη γεύση, αίσθηση κόμπου στον λαιμό κ.α) και τελικά να οδηγήσει σε φλεγμονή του οισοφάγου και οισοφαγίτιδα. Το συνηθέστερο αίτιο πρόκλησής της νόσου είναι η χαλάρωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, η οποία εντείνεται από λανθασμένες διατροφικές επιλογές, φάρμακα (π.χ. αντιφλεγμονώδη), έντονο άγχος, την παχυσαρκία και το κάπνισμα.
Για την αντιμετώπιση της νόσου, εκτός από τους διάφορους τύπους φαρμάκων (χορηγούνται από το θεράποντα ιατρό) χρειάζονται και σημαντικές αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά (π.χ αποφυγή λιπαρών τροφίμων) αλλά και στις γενικότερες συνήθειες του ατόμου (π.χ διακοπή καπνίσματος). Στο γραφείο μας, η διατήρηση ημερολογίου καταγραφής τροφίμων και συμπτωμάτων αποτελεί βασικό εργαλείο, για τον εντοπισμό των τροφίμων που εγείρουν τα συμπτώματα.
ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ
Η κοιλιοκάκη, γνωστή και ως δυσανεξία στη γλουτένη, είναι μια χρόνια αυτοάνοση διαταραχή που επηρεάζει το λεπτό έντερο. Προκαλείται από την κατανάλωση γλουτένης, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Η νόσος χαρακτηρίζεται από βλάβη στο εσωτερικό τοίχωμα του λεπτού εντέρου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών και σε μια σειρά συμπτωμάτων. Οι ασθενείς με κοιλιοκάκη εμφανίζουν συμπτώματα όταν καταναλώνουν ψωμί, παξιμάδια, ζυμαρικά, πίτσα, και δημητριακά. Σημειώνεται πως, η νόσος εμφανίζεται σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε στάδιο ζωής. Πολλές περιπτώσεις ασθενών παραμένουν για πολλά χρόνια αδιάγνωστες.
Η κοιλιοκάκη είναι μια διά βίου νόσος που απαιτεί αυστηρή τήρηση μιας δίαιτας χωρίς γλουτένη. Η δίαιτα οφείλει να είναι αυστηρή, επειδή μπορεί μεν ο ασθενής να μην έχει συμπτώματα, αλλά η δυσαπορρόφηση θρεπτικών ουσιών να τον οδηγήσει σε χρόνια κακή υγεία (αναιμία, οστεοπόρωση, ΙΦΝΕ κ.ά.) Χρειάζεται μεγάλη προσοχή καθώς η γλουτένη, εκτός από τη φυσική ύπαρξή της στα δημητριακά, είναι ένα πολύ κοινό συστατικό σε τυποποιημένα τρόφιμα του εμπορίου. Αν έχετε κοιλιοκάκη, σας προτρέπουμε να μάθετε πώς να διαβάζετε και να κατανοείτε τις ετικέτες στα τρόφιμα, διότι ακόμη και ίχνη γλουτένης στο πιάτο σας (π.χ από επαφή με προϊόντα που έχουν γλουτένη) πυροδοτούν την εκδήλωση της νόσου.
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ
Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ), γνωστό και ως «σπαστική κολίτιδα», είναι μια χρόνια λειτουργική νόσος του εντέρου, η οποία περιλαμβάνει ποικίλα συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, διάρροια και δυσκοιλιότητα. Τα άτομα με ΣΕΕ έχουν μερικά από αυτά τα συμπτώματα για τουλάχιστον 3 μήνες. Σε πολλούς πάσχοντες η εκδήλωση των συμπτωμάτων συμπίπτει χρονικά με περιόδους έντονου άγχους. Η πάθηση επηρεάζει το 7-15% των ατόμων παγκοσμίως και εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε γυναίκες. Ωστόσο, τα 2/3 των περιπτώσεων παραμένουν αδιάγνωστες.
Το ΣΕΕ παρουσιάζει παρόμοια συμπτώματα με φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn. Η διαφοροδιάγνωση μεταξύ IΦΝΕ και ΣΕΕ είναι σημαντική, τόσο για τη σωστή θεραπεία και αντιμετώπιση όσο και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πάσχοντος. Επισημαίνεται πως, το ΣΕΕ μπορεί να επηρεάζει δυσάρεστα την καθημερινότητα του πάσχοντος, αλλά δεν οδηγεί σε σοβαρές ασθένειες, όπως ο καρκίνος του εντέρου, ούτε προκαλεί μόνιμη βλάβη στο παχύ έντερο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα τους με αλλαγές στη διατροφή και αποφυγή του στρες. Μπορεί τα συμπτώματα να είναι πιο σοβαρά και να οδηγήσουν μέχρι και σε δυσκολία μετάβασης στην εργασία ή σε ταξίδι. Σε αυτούς τους πάσχοντες συχνά εφαρμόζεται μια διατροφή χαμηλή σε FODMAPs, ένα επιστημονικό διατροφικό πρωτόκολλο, που μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα του ΣΕΕ σε 7 στους 10 πάσχοντες.
Για κάθε ασθενή με ΣΕΕ είναι απαραίτητη η εξατομίκευμενη προσέγγιση και η ορθή καθοδήγηση από Κλινικό Διαιτολόγο και Γαστρεντερολόγο!