Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ενδοκρινικές διαταραχές στη γυναίκα. Πρόκειται για μια πολύπλοκη, ετερογενή διαταραχή με ασαφή αίτια, αλλά υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις ότι σε μεγάλο βαθμό έχει γενετικό υπόβαθρο. Ενώ το όνομα του συνδρόμου παραπέμπει σε «κύστες» των ωοθηκών, στη πραγματικότητα αναφέρεται σε εγκλωβισμένα ωάρια που στο υπερηχογράφημα δίνουν την χαρακτηριστική εικόνα των πολυκυστικών ωοθηκών.
Περίπου μία στις πέντε γυναίκες (20%) έχουν πολυκυστικές ωοθήκες, ωστόσο δεν έχουν όλες το ΣΠΩ. Πολλές γυναίκες δεν γνωρίζουν ότι έχουν πολυκυστικές ωοθήκες, ενώ να ανεφέρουμε πως οι κύστεις αυτές δεν χρειάζεται απαραίτητα να αφαιρεθούν με χειρουργική επέμβαση.
Στα συμπτώματα των ΣΠΩ συγκαταλέγονται:
- Καθυστερημένη έμμηνος ρύση ή και απουσία της
- Μειωμένη γονιμότητα
- Τυπική όψη πολυκυστικών ωοθηκών στο υπερηχογράφημα
- Ορμονικά ευρήματα (κυρίως αυξημένα ανδρογόνα)
- Τριχοφυΐα (κυρίως στο πρόσωπο και τον λαιμό)
- Λιπαρό δέρμα
- Ακμή
- Μελανίζουσα ακάνθωση (σκούρο χρώμα στις μασχάλες και πίσω στον λαιμό – λόγω ινσουλινοαντίστασης)
- Τριχόπτωση
- Αυξημένο σωματικό βάρος: η αύξηση του βάρους είναι κοινή σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Ωστόσο, δεν είναι όλες αυτές οι γυναίκες υπέρβαρες. Μερικές γυναίκες μάλιστα αναπτύσσουν συμπτώματα του ΣΠΩ μόλις αυξηθεί το βάρος τους. Επομένως, όλες οι γυναίκες με ΣΠΩ οφείλουν να προσπαθούν να διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος. Για τον λόγο αυτό, πολλές φορές στα πλαίσια της θεραπείας ζητεί ο θεράπων ιατρός να χάσουν βάρος οι ασθενείς αν αυτό κρίθει απαραίτητο. Από μελέτες φαίνεται ότι ακόμα και μια απώλεια 5-10% του σωματικού βάρους, μπορεί να βοηθήσει. Να σημειωθεί ότι, δεν αποτελεί εξαίρεση μια γυναίκα να έχει ΣΠΩ ενώ το βάρος της βρίσκεται εντός φυσιολογικών ορίων.
Πέραν της καθυστέρησης ή/και απουσίας της μηνορραγίας, μακροχρόνιες συνέπειες του συνδρόμου ενδέχεται να αποτελούν η εμφάνιση Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2, μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος, αρτηριακή υπέρταση, αύξηση των επιπέδων λιπιδίων και χοληστερόλης στο αίμα και ορισμένοι τύποι καρκίνου όπως αυτός του ενδομήτριου.
Από διατροφική άποψη, εργαλείο πρώτης γραμμής στη διαχείριση του συνδρόμου αποτελεί η Μεσογειακή Διατροφή η οποία είναι πλούσια σε φρούτα & λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης, άπαχα κρέατα & Πουλερικά, ψάρια (ιδίως λιπαρά λόγω των ω-3 λιπαρών οξέων), όσπρια, ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς!
Άκρως σημαντική θεωρείται:
- η επαρκής πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων (βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια, τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους και σε ορισμένα όσπρια)
- η κατανάλωση πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας (απαντάται κυρίως σε προϊόντα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά)
- η τακτικότητα τον γευμάτων (μικρά και συχνά γεύματα)
- η καλή ενυδάτωση
- Ο περιορισμός των κορεσμένων λιπαρών (βρίσκονται κυρίως σε λιπαρά κρέατα, τυριά, το βούτυρο, την κρέμα γάλακτος και άλλα τυποποιημένα προιόντα)
- Η αποφυγή τροφίμων που είναι πλούσια σε ζάχαρη (γλυκά, αναψυκτικά, σιρόπια)
Στην καλύτερη διαχείριση του συνδρόμου φαίνεται να μπορεί να συμβάλλει και η ινοσιτόλη (Ip6, ή Β8 ή φυτικό οξύ). Συγκεκριμένα, πλήθος ερευνών αναδεικνύουν ότι η δράση της μπορεί να βοηθήσει τη δράση της ινσουλίνης, να μειώσει τα επίπεδα των ανδρογόνων αλλά και να βελτιώσει τη φάση της ωορρηξίας σε γυναίκες με ΣΠΩ. Μπορούμε να προσλάβουμε ινοσιτόλη από τη διατροφή μας μέσω της κατανάλωσης προϊόντων ολικής άλεσης, οσπρίων και ξηρών καρπών.
Παράλληλα,για την επιτυχημένη αντιμετώπιση του συνδρόμου καλό είναι να ενισχύσουμε τη φυσική μας δραστηριότητα . Ας αφήσουμε την καθιστική ζωή αυξάνοντας τα συνολικά βήματα της ημέρας σε τουλάχιστον 10.000. ή/και ας ξεκινήσουμε κάποια οργανωμένη μορφή άσκησης. Σημαντικός είναι ακόμα και ο συνδυασμός αερόβιας και αναερόβιας άσκησης.
Συμπερασματικά, το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μια κατάσταση που συνοδεύει συνήθως ένα μεγάλο κομμάτι της γυναικείας ζωής, την επηρεάζει και επηρεάζεται από αυτήν. Ας μην αφήνουμε την υγείας μας απροστάτευτη!
Φροντίζουμε το σώμα μας και την ψυχή μας για μια καλύτερη ποιότητα ζωής!