Συχνά στην προσπάθεια μας να χάσουμε βάρος βλέπουμε τη ζυγαριά να κολλάει. Ενώ θεωρούμε πως τρώμε λιγότερο τα κιλά μας παραμένουν σταθερά στο ίδιο νούμερο! Σε αυτό το σημείο αναρωτιόμαστε…
«Τι συμβαίνει στο σώμα μας; Γιατί δεν ανταποκρίνεται στη δίαιτα;» «Μήπως μπλόκαρε ή απορρυθμίστηκε ο μεταβολισμός μας;» «Μα τι κάναμε λάθος;»
Ας δούμε, λοιπόν, τι ισχύει για τον ανθρώπινο μεταβολισμό, πως ρυθμίζεται το σωματικό μας βάρος και τι μπορούμε να κάνουμε όταν «κολλάμε».
Τι είναι ο μεταβολισμός;
Καθημερινά, ο οργανισμός μας εργάζεται ασταμάτητα για να μας διατηρήσει στη ζωή! Για να είμαστε λειτουργικοί χρειαζόμαστε ενέργεια, την οποία προμηθευόμαστε από την τροφή και τη μετράμε με τις γνωστές θερμίδες. Οι θερμίδες, που χρειάζεται το σώμα μας ώστε να φέρει εις πέρας τις ζωτικές του λειτουργίες (αναπνοή, καρδιακός παλμός κ.α) αφορούν τον Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό μας.
Από τι επηρεάζεται ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός (ΒΜΡ);
Ο ΒΜΡ καταλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών μας «καύσεων». Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το φύλο, η φυλή, η ηλικία μας καθώς και το μέγεθος αλλά και η σύσταση του σώματος μας. Είναι γεγονός πως όσο πιο μυώδης είμαστε, τόσο περισσότερες καύσεις κάνουμε. Αντίθετα, όσο αυξάνεται το ποσοστό του λίπους στο σώμα μας τόσο μειώνεται η ενεργειακή μας κατανάλωση!
Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα σκεύασμα ή μαγική συνταγή, που να αυξάνει αυτόματα το μεταβολισμό μας. Συνεπώς, αν θέλουμε να αυξήσουμε τις θερμίδες που καίμε καθημερινά θα πρέπει με υπομονή και επιμονή να επιδιώξουμε να γίνουμε πιο γυμνασμένοι!
Πώς παχαίνουμε και πώς αδυνατίζουμε;
Φανταστείτε το σώμα μας σαν έναν παλιό ζυγό. Από τη μια πλευρά του ζυγού έχουμε τις θερμίδες που παίρνουμε από το φαγητό και από την άλλη πλευρά τις θερμίδες που «καίμε» μέσω του ΒΜΡ αλλά και της σωματικής μας δραστηριότητας. Όταν οι θερμίδες, που τρώμε είναι ίσες με τις θερμίδες, που καίμε ο ζυγός ισορροπεί, άρα κρατάμε σταθερό το σωματικό μας βάρος. Άρα, όταν βλέπουμε τη ζυγαριά να ανεβοκατεβαίνει, υπάρχει κάποια ανισορροπία στο ζυγό και είτε έχουμε φάει περισσότερο είτε λιγότερο από όσο έχουμε κάψει.
Τελικά κολλάει ο μεταβολισμός;
Μικρή αλλά αισθητή μείωση του ΒΜΡ μας παρατηρείται με την πάροδο της ηλικίας, κατά την απώλεια μυϊκής μάζας ή/ και την εναπόθεση λίπους στο σώμα μας και σε παθολογικές καταστάσεις (πχ. διαταραχές θυρεοειδούς). Κατά τα άλλα ο οργανισμός μας λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένη μηχανή και η όλη ρύθμιση των λειτουργιών του σώματος συντελείται με μαθηματική ακρίβεια! Επομένως, εκτός παθολογικών καταστάσεων, αν η ζυγαριά μας απογοητεύει, πιθανότατα, έχουμε υποεκτιμήσει το ενεργειακό κόστος του φαγητού μας ή έχουμε υπερεκτιμήσει την ενέργεια, που δαπανούμε με τις δραστηριότητές μας.
Τι μπορούμε να κάνουμε όταν «κολλάμε»;
- Αυξάνουμε τη δραστηριότητα μας! Η λογική υποδεικνύει ότι για να αυξήσουμε τις θερμίδες που δαπανούμε, χρειάζεται να αυξήσουμε και τη φυσική μας δραστηριότητα κάνοντας περισσότερο περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι, ορειβασία, κηπουρική ή και οικιακές εργασίες. Εξάλλου αν γίνουμε πιο γυμνασμένοι θα ενισχύσουμε και το βασικό μεταβολισμό μας!
- Συνεχίζουμε απτόητοι τη δίαιτα! Είτε προσπαθούμε μόνοι μας, είτε με την καθοδήγηση ειδικού οφείλουμε να μην εγκαταλείψουμε στην πρώτη αναποδιά. Εξάλλου αν τα παρατήσουμε και αφεθούμε μόνο προς τα πάνω θα παέι η ζυγαριά…
- Ας αναρωτηθούμε αν τρώμε καθημερινά λιγότερο ή αν κάνουμε διίαιτα ορισμένες μέρες και κάποιες άλλες είμαστε πιο ελεύθεροι με το φαγητό μας. Αν το σκεφτούμε, ίσως καταλήξουμε πως οι αργίες και οι κοινωνικοί έξοδοι έχουν περισσότερο φαγητό ή ποτό. Δυστυχώς, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι ημέρες αυτές να μας κοστίζουν θερμιδικά περισσότερο από όσο πιστεύουμε.
- Κρατάμε ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων, ώστε να ελέγχουμε διεξοδικά τη διαιτητική μας πρόσληψη και να ανακαλύψουμε τι μας κρατάει πίσω.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, δεν απογοητευόμαστε, διερευνούμε τι μας έχει «κολλήσει» και συνεχίζουμε με υπομονή την προσπάθεια μας για ρύθμιση του σωματικού μας βάρους!